In opdracht van het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO), voerden wij een verkennend onderzoek uit naar de implementatie van waterstof in Vlaanderen. Hoewel in bepaalde toekomstscenario’s diverse vormen van waterstof (grijze waterstof, blauwe waterstof…) aan de orde kunnen zijn, gaat de studie ervan uit dat er een sterke toename zal zijn van de vraag naar groene waterstof, die maximaal gemaakt wordt vanuit hernieuwbare energie.

De klimaatuitdaging zetten we om in een economische opportuniteit. Het genomen engagement met betrekking tot de Moonshot “Vlaanderen CO2-neutraal” wordt gehonoreerd. [...] We investeren in dit verband ook verder in onderzoek naar duurzame en hernieuwbare energie. We hebben hierbij de ambitie om Europese koploper te worden in onder meer waterstof.


Vlaams Regeerakkoord 2019-2024

Sectorfoto groene waterstof

Het onderzoek is vertrokken vanuit een sectorfoto in relatie tot de internationale context, en een verkenning van de vestigingsfactoren voor productie, consumptie en transport van groene waterstof. Hierbij enkele eerste conclusies:

  • De huidige productie van waterstof gebeurt voornamelijk door middel van aardgas (‘grijze waterstof’) in plaats van koolstofarme energie (‘groene waterstof’). Er wordt verwacht dat Vlaanderen de komende jaren geen (grote) overschotten aan hernieuwbare energie zal opwekken, en daarom zal de import van goedkope, groene waterstof aangewezen zijn.
  • Het transport van groene waterstof of zijn afgeleiden (o.a. methanol en ammoniak) zal voornamelijk gebeuren via pijpleidingen. In Vlaanderen zullen de zeehavens vooral fungeren als internationale hubs die zowel de import als de productie op basis van (offshore) hernieuwbare windenergie combineren.
  • De consumptie zal samenhangen met de doorbraak en toepassing van (groene) waterstof in Vlaanderen. Tot op heden is het verbruik van waterstof bijna uitsluitend voor industriële doeleinden en bijgevolg gebeurt de bevoorrading op dit moment via een privé waterstofnetwerk of via trailers. Toekomstige groeikansen worden gezien in waterstof als duurzame grondstof voor industriële productieprocessen en cargo op lange afstand.

Conclusies casestudy’s

Tevens werden binnen het onderzoek twee Vlaamse case study’s uitgewerkt. Hierin werd onderzocht onder welke randvoorwaarden kan worden gekomen tot concrete business cases. Er kon worden vastgesteld dat op projectniveau vandaag reeds kansrijke pilots mogelijk zijn in Vlaanderen, onder meer op vlak van de uitbouw van een distributienet voor waterstof via diverse transportmodi, alsook voor het hergebruik van restwaterstof uit industriële toepassingen voor andere doeleinden.

Het resultaat

Het resultaat is een kaartenset waarop kansen en vestigingsfactoren voor diverse toepassingsmogelijkheden ruimtelijk worden gelokaliseerd. Hieruit volgen beleidsaanbevelingen voor het uitwerken van een toekomstige langetermijnstrategie en investeringsprogramma voor groene waterstof. De studie werd uitgevoerd in samenwerking met Waterstofnet en een stuurgroep met actoren uit de Vlaamse overheid.