Binnen het werkgebied 'Duurzame Groei' wil Port of Antwerp nieuwe ontwikkelingen, alsook clusterversterking en verduurzaming op het havenplatform realiseren. Onder de noemer 'Duurzame Transitie' wordt de overgang naar een koolstofarme of circulaire economie in het havengebied geïnitieerd. In dat kader wenste Port of Antwerp een economische en ruimtelijke verkenning te doen voor de ontwikkeling van een industriële recyclage/verwerking/(re)manufacturing cluster met overslag activiteiten op of nabij het grondgebied van de haven van Antwerpen.
De opdracht
De opdracht had als doel de ontwikkeling van meerdere scenario’s, waarbij de mogelijkheden voor verschillende materiaalkringlopen werden onderzocht, om industriële, opslag- & overslagbedrijvigheden te clusteren. Dit kon ofwel op één centrale watergebonden site, ofwel in een meer decentraal model waarbij het gehele havengebied als vestigingslocatie van verschillende bedrijvigheden kan dienen. De centrale vraag: welk van de scenario’s voldoet het best aan de voorwaarden, verbonden met de ontwikkeling van de cluster op het havenplatform?
De oplossing
Het onderzoek werd in vijf stappen benaderd:
Eerst werd er een overzicht gemaakt van volumes van aan afval gerelateerde materiaalstromen met een maritieme component. Vijf stromen werden geselecteerd, relevant op basis van massa-criteria. Hierbij werd ook gekeken naar de positie van de Antwerpse haven t.a.v. deze stromen.
Vervolgens werden uitdagingen en bedreigingen voor bedrijvigheden in deze stromen onderzocht. De stroom waarvoor de geïdentificeerde barrières het grootst werden geacht, werd geëlimineerd.
Daarna werd het scenario dat het slechtst scoorde in de onderzochte afvalwaardeketens, zowel in de haven van Antwerpen als in het hinterland, geschrapt.
Om nog verder te verfijnen, werden twee scenario’s gedestilleerd, die aansluiten op de strategische prioriteiten en transitiedoelstellingen van Port of Antwerp en rekening houden met de inzichten en mogelijkheden van bestaande concessiehouders.
Ten slotte werden beide scenario's onderzocht op ruimtelijke haalbaarheid en werden de bepalende parameters in beeld gebracht.
Het resultaat
23 onderzochte materiaalstromen
10 interviews met sectorspecialisten
3 kansrijke materiaalstromen
Partners en samenwerkingen
De studie werd uitgevoerd in samenwerking met VITO en Rebel Group. VITO kent het Vlaamse (en Europese) afval- en recyclagelandschap als geen ander. Eén van de onderzoeksdomeinen van VITO is immers gericht op het leveren van technologie en beleidsondersteuning op het gebied van duurzaam materialenbeheer. VITO voerde bijgevolg het onderzoek naar kansrijke materiaalstromen. Rebel Group analyseerde de waardeketens binnen de geselecteerde materiaalstromen en voerde hiertoe diverse interviews met sectorspecialisten. Antea Group stond ten slotte in voor de conceptuele vertaling op het terrein en de aftoetsting naar ruimtelijke haalbaarheid.
SDG's
Met dit project ondersteunen wij de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties:
